Trầm cảm ở phụ nữ là rất phổ biến, nguy cơ mắc bệnh trầm cảm ở nữ giới cao gấp đôi so với nam giới. Vậy đâu là yếu tố nguy cơ, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
NỘI DUNG CHÍNH TRONG BÀI VIẾT
Đôi nét về bệnh trầm cảm
Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng nghiêm trọng. Nó gây ra cảm giác buồn bã, vô vọng, bất lực và vô giá trị. Trầm cảm có thể nhẹ đến trung bình với các triệu chứng lãnh đạm, chán ăn, khó ngủ, lòng tự trọng thấp và mệt mỏi ở mức độ thấp. Hoặc nó có thể nghiêm trọng hơn.
Các triệu chứng trầm cảm ở phụ nữ bao gồm:
- Tâm trạng buồn bã, lo lắng, hay “trống rỗng”
- Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động, bao gồm cả tình dục
- Bồn chồn, cáu gắt, hay khóc quá nhiều
- Cảm giác tội lỗi, vô giá trị, bất lực, vô vọng, bi quan
- Ngủ quá nhiều hoặc quá ít, thức dậy sớm vào buổi sáng
- Cảm giác ngon miệng và / hoặc giảm cân hay ăn quá nhiều và trọng lượng tăng
- Giảm năng lượng, mệt mỏi, cảm giác “chậm lại”
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử, hoặc cố gắng tự tử
- Khó tập trung, ghi nhớ hoặc đưa ra quyết định
- Các triệu chứng thực thể dai dẳng không đáp ứng với điều trị, chẳng hạn như đau đầu, rối loạn tiêu hóa và đau mãn tính.
Xem thêm: Những dấu hiệu cần biết về trẩm cảm ở phụ nữ
Tại sao trầm cảm ở phụ nữ phổ biến hơn trầm cảm ở nam giới?
Trước tuổi thiếu niên, trầm cảm rất hiếm và xảy ra với tỷ lệ tương đương ở độ tuổi còn nhỏ với cả nam và nữ. Tuy nhiên, khi bắt đầu sang tuổi dậy thì, nguy cơ mắc bệnh trầm cảm của con gái tăng lên gấp đôi so với con trai.
Một số chuyên gia tin rằng khả năng trầm cảm gia tăng ở phụ nữ có thể liên quan đến sự thay đổi nồng độ hormone xảy ra trong suốt cuộc đời của người phụ nữ. Những thay đổi này là rõ ràng trong giai đoạn dậy thì, mang thai và mãn kinh, cũng như sau khi sinh hoặc trải qua sẩy thai. Ngoài ra, sự dao động nội tiết tố xảy ra theo chu kỳ kinh nguyệt mỗi tháng có thể góp phần gây ra hội chứng tiền kinh nguyệt và rối loạn rối loạn tiền kinh nguyệt, hoặc PMDĐ – một hội chứng nghiêm trọng được đánh dấu đặc biệt là do trầm cảm, lo lắng và thay đổi tâm trạng xảy ra trong tuần trước khi có kinh nguyệt và can thiệp vào hoạt động bình thường của cuộc sống hàng ngày.
Trầm cảm ở phụ nữ khác với trầm cảm ở nam giới như thế nào?
Trầm cảm ở phụ nữ khác với trầm cảm ở nam giới theo nhiều cách:
- Trầm cảm ở phụ nữ có thể xảy ra sớm hơn, kéo dài hơn, có khả năng tái phát nhiều hơn, có nhiều khả năng liên quan đến các sự kiện cuộc sống căng thẳng và nhạy cảm hơn với những thay đổi theo mùa.
- Phụ nữ có nhiều khả năng trải nghiệm cảm giác tội lỗi và cố gắng tự tử, mặc dù họ thực sự tự tử ít hơn nam giới.
- Trầm cảm ở phụ nữ có nhiều khả năng liên quan đến rối loạn lo âu, đặc biệt là các triệu chứng hoảng loạn và ám ảnh và rối loạn ăn uống.
Điều gì làm tăng cơ hội trầm cảm ở phụ nữ?
Theo Viện Y tế Quốc gia, các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ bao gồm các yếu tố sinh sản, di truyền hoặc các yếu tố sinh học khác; yếu tố liên cá nhân; và một số đặc điểm tâm lý và tính cách nhất định. Ngoài ra, phụ nữ với việc nuôi dạy trẻ em và phụ nữ là cha mẹ đơn thân chịu nhiều căng thẳng có thể gây ra các triệu chứng trầm cảm. Các yếu tố khác có thể làm tăng rủi ro bao gồm:
- Tiền sử gia đình rối loạn tâm trạng
- Tiền sử rối loạn tâm trạng trong những năm đầu sinh sản
- Mất cha mẹ trước 10 tuổi
- Mất hệ thống hỗ trợ xã hội hoặc mối đe dọa mất mát như vậy
- Căng thẳng tâm lý và xã hội đang diễn ra, chẳng hạn như mất việc, căng thẳng mối quan hệ, ly thân hoặc ly hôn
- Lạm dụng thể xác hoặc tình dục khi còn nhỏ
- Sử dụng một số loại thuốc
Phụ nữ cũng có thể bị trầm cảm sau sinh sau khi sinh em bé. Một số người bị rối loạn cảm xúc theo mùa trong mùa đông. Trầm cảm là một phần của rối loạn lưỡng cực.
Cụ thể các yếu tố nguy cơ gây trầm cảm ở nữ giới bao gồm:
Trầm cảm trong thai kỳ
Mang thai đã từng được coi là một thời kỳ hạnh phúc mà phụ nữ được bảo vệ chống lại các rối loạn tâm thần. Nhưng trầm cảm ở phụ nữ xảy ra gần như phổ biến ở phụ nữ mang thai cũng như ở những người không mang thai. Các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ khi mang thai là:
- Tiền sử trầm cảm
- Tuổi ở thời điểm mang thai – bạn càng trẻ, nguy cơ càng cao
- Sống một mình
- Hỗ trợ xã hội hạn chế
- Xung đột hôn nhân
- Không chắc chắn về việc mang thai
Trầm cảm ở độ tuổi trung niên
Thời kỳ tiền mãn kinh là giai đoạn sinh sản của người phụ nữ thường bắt đầu ở độ tuổi 40 (hoặc sớm hơn đối với một số người) và kéo dài cho đến khi hết kinh nguyệt trong một năm (và một phụ nữ được coi là mãn kinh). Trong một đến hai năm cuối của thời kỳ tiền mãn kinh, sự sụt giảm estrogen tăng tốc. Ở giai đoạn này, nhiều phụ nữ trải qua các triệu chứng mãn kinh.
Thời kỳ mãn kinh là khoảng thời gian người phụ nữ ngừng có kinh nguyệt hàng tháng và gặp các triệu chứng liên quan đến việc thiếu sản xuất estrogen. Theo định nghĩa, một phụ nữ đang trong thời kỳ mãn kinh sau khi thời gian của cô ấy đã dừng lại một năm. Thời kỳ mãn kinh thường xảy ra vào cuối thập niên 40 đến đầu thập niên 50 của phụ nữ. Tuy nhiên, những phụ nữ đã phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng phải trải qua thời kỳ mãn kinh “đột ngột”.
Sự sụt giảm nồng độ estrogen trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh gây ra những thay đổi về thể chất và cảm xúc – chẳng hạn như trầm cảm hoặc lo lắng. Giống như bất kỳ thời điểm nào khác trong cuộc sống của phụ nữ, có một mối quan hệ giữa mức độ hormone và các triệu chứng thể chất và cảm xúc. Một số thay đổi vật lý bao gồm thời gian không đều hoặc bỏ qua, thời gian nặng hơn hoặc nhẹ hơn và bốc hỏa.
Trầm cảm sau sinh
Đây là dạng bệnh tâm lý nghiêm trọng nhất sau khi sinh con. Nó ảnh hưởng đến khoảng 1 trong 1000 phụ nữ. Bệnh này xảy ra rất nhanh, bắt đầu chỉ trong vài ngày vài tuần sau khi sinh con. Người mẹ có thể bị mất liên lạc với thực tế, bao gồm:
- Ảo giác thính giác: Nghe thấy những điều không thực sự xảy ra, giống như có người nói chuyện
- Ảo giác nhìn: Nhìn thấy thứ không có thật, dấu hiệu này ít gặp hơn.
- Các triệu chứng khác như mất ngủ, cảm thấy bị kích động và giận dữ, bồn chồn và có những hành vi cảm giác lạ.
=> Bệnh cần điều trị khẩn cấp bởi người mẹ có nguy cơ làm tổn thương tới mình hoặc người khác.
Có rất nhiều giai đoạn phụ nữ bị trầm cảm và mỗi giai đoạn do một nguyên nhân cũng như mức độ nghiêm trọng khác nhau. Khi nhận thấy những biểu hiện gây trầm cảm ở người thân của bạn bạn cần đưa họ đến gặp chuyên gia tư vấn tâm lý để được đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Điều trị trầm cảm nhẹ mà không cần dùng thuốc
Phát hiện trầm cảm khi mang thai là một điều rất khó khăn, nhiều thai phụ không biết hoặc giấu đi việc mình mang bệnh, nên khi bệnh được phát hiện thì thường đã ở mức độ nặng và để lại những hậu quả nghiêm trọng.
